AGBIBIAGTAYON AYA
ITI MAUDI NGA AL-ALDAW? Adda latta idi dagiti
falso a profeta, gubgubat ken damdamag ti gubat, bisin, angol ken ginggined
"
cuncuna dagiti dadduma. "Saan a baro a banag." Casano ti PANNACAAMMOYO
no daytoyen ti napaypayso a caputotan ti canibusanan ti tiempo? Mapanecnecanyo
aya daytoy? "ADDA LATTA IDI
"
Agbibiagcayo iti tiempo ti panungpalan. Ngem imbagbaga dagiti tattao daytan cadagiti
adu a siglo, saan cadi? Wen, imbagbagadan. Ket nacascasdaaw ta saaoentayo
manen cadagitoy nga aldaw. Agbibiagcayon iti tiempo ti panungpalan - iti panaggibus
ti pannawen. Ngem, casano ti panangicalintegan ti panangibagatayo nga agbibiagtayon
iti canibusanan ti tiempo idinto ta imbagbaga daytan dagiti tattao cabayatan ti
panaglabas ti adu a siglo? Calpasan iti isuamin, mabalin a punoen ti maysa
a siled cadagiti daan ken ugma a liblibro maipapan cadagiti pammadto maipanggep
ti canibusanan ti lubong. Cas iti maysa nga estorya a castoy: "Adda latta
dagiti tattao a nangibagbaga iti casta." Agpayso, agalla-alla dagiti tattao
cadagiti relihioso ken astrolohio a bungbunggoy nga agsasarita ngem dida ammo
ti sasaoenda maipapan "ti panungpalan ti lubong" nanipud pay caano a
tiempo. CANCANAYON NGA IBAGBAGA DAGITI TATTAO "ASIDEGEN
TI PANUNGPALAN" Iti entero a pacasaritaan ti lubong musmusiigan
dagiti tattao ti langa ti tao a casla agballa, dinutocanna ti bagina a "profeta
ti pannacaiculbo," a casta unay ti panagpagnapagnana a mangipucpuccaw nga
"asidegen ti panungpalan ti lubong." Caadoanna, ti casta a tao mailadawan
a nacalislis ti pantalonna ken rumrumuar dagiti ramay ti sacana cadagiti agsalsaluyabyab
a sandalyasna. Agtatacder dagiti buocna a casla ti buoc ti nacuriente - casla
capuraw ti nieve ken naculcol. Dagiti matmatana caslada rumrumsic a beggang a
nayabut iti maris-dapo a rupana. Iwagwagisna ti carton a pacdaar a nacaisuratan
ti mensahena iti pannacadadael. Ti awanan namnama nga idirdir-ina aw-awaganda
iti "Jeremayad," caipapananna "ti naunday a panagladingit ti maysa
nga awanan-namnama maipanggep ti agdama ken masirmatana ti macadidigra a masacbayan."
Daytoy a pannalaysay naadaw iti "di-pannacaawat" iti daydi profeta Jeremias
iti Daan a Tulag. MAMATI MET DAGITI DADDUMA
Saan laeng nga iti "profeta ti pannacaiculbo"a lumlumnec dagiti matmatana
ti mamati nga asidegen ti panungpalan ti lubong. Adu a tipo ti dadduma a tattao
iti aniaman nga edad mamatida met. Adda dagiti mangipagarup a ti lubong saan a
lumabes iti 1,000 a twen C.C. (Calpasan ni Cristo). Adda daydi "Nangisit
Nga Ipapatay" (Black Death) idiay Europa, dagidi gubgubat idi ugma,
dagiti gubgubat a nacaaramatan dagiti macmakina, dagidi revolusion ken panagalsa
ti pammartuatan ken ti gimong idi tawtawen ti 1700 agingga idi 1800. Isuamin naipagarup
a pagilasinan ti canibusanan ti lubong. Ken no dadduma dagiti napasnec
a bungbunggoy a relihioso intudingda ti nasinnunuo a fetsa ken pinamatida ti entero
a camcameng ti iglesia a dagita a fetsa ti nacaitudingan ti canibusanan ti lubong.
Nalabit ti calatacan isu idi 1843-44. Riparenyo ti pannalaysay ti
maysa nga encyclopedia: Idi 1831 [ni William Miller] rinugianna ti nagpalpalawag
ket indagadagna iti "dua ribu tallo gasut nga aldaw" iti Daniel viii.14
caipapananna ti 2300 a tawtawen, ket dagita a tawtawen nangrugida iti ipapan ni
Esra idiay Jerusalem idi 457 S.C. (Sacbay ni Cristo), ket nagpatingga idi 1843,
ket indagadagna cadagiti agdengdengngeg kencuana nga isaganaanda ti yaay ni Cristo
iti dayta a tawen
Nupay ta napaay dayta, adu pay laeng ti namati kencuana
a ti tiempo asidegen. (Encyclopaedia Britannica, Vol. XVII, p. 465, 1911
edition). Idi tiempo ti immune-na nga iglesia sapasap ti panamati a ti
pannacatnag ti Emperio Romano caipapananna nga asidegen ti panungpalan ti pannawen.
Iti Apolohia ni Turtillian inlanadna ti sumaganad a palawag: Ammotayo a
ti dackel a pannacakellaat di bumurong iti entero a daga - kinapudnona, ti mismo
a panungpalan dagiti isuamin a bambanag a mangipangta iti nacaal-alingget a gubat
- maitantan laeng babaen ti agtultuloy a caadda ti Emperio Romano. Ngem
natnag ti Roma ket di met immay ni Cristo. Ket di met immay idi Agtengnga a Pannawen
(Middle Ages), wenno idi tiempo dagiti Crusado, wenno idi Umuna a Gubat
ti Lubong. Isu nga amin dagitoy a tattao adda banag a nagmaymaysaanda.
Nagbiddutda amin. Awan cadacuada ti agpayso. Saan a dimteng ti panungpalan
ti lubong. Agtultuloy pay laeng ti lubong a casla agibar-ibar. Ngem agtultuloy
latta. Wen, dagita a tattao nagtungpal a "natiplacan dagiti ruprupada
iti iclog," gapu ta saan a natungpal dagiti pammadtoda, a nagragsacan dagiti
di-mamati ken agduadua a tattao. Adda pay laeng ditoy ti lubong. Ket casta met
dagiti "profeta ti pannacaiculbo"! IMPADTO
DAGITI PANGPANGULO TI LUBONG TI SUMUNGAD A DIDIGRA Ngem ti sapasap
a panagcatcatawa maaw-awanen bayat ti cumarcaro a panaggunggon ti lubong. Ti lubong
casla mabutbuteng. Adu dagiti alusaisen iti natalna a tugawda ket casla awan pannakibiangda.
Sapay? Gapu ta dagiti baro ken nalatac a timtimec agcacantada -
ket ti cantada pumigpigsa. Ita, dagiti de-adal ken natan-oc a tattao ti
seyencia ken dagiti pannacabagi a naggapu ti madaydayaw a pagadalan a naglawlaw
iti entero a lubong inaynayondan dagiti timtimecda cadagiti pannacayic-ickis ti
sumungsungad a didigra. Dagiti pangpangulo ti sangalubongan ibagbagada a dagiti
aldaw ti sangcataoan mabilbilangen malacsid no mawacnitan dagiti paricut ti gubat,
panagadu ti tao ken ti pannacadadael dagiti pagtaudan ti pagbiag ti sangcataoan.
Cas pangarigan, ni Dr. George Wald, nangabac iti Nobel Prize ken professor
ti Biochemistry ti Harvard, kinunana: Ti civilisasion agpatingga iti las-ud
ti sangapulo ket lima agingga tallopulo a tawen, malacsid no dagdagusen ti agtignay
cadagiti parpapricut a sangsangoenen ti sangcataoan, nangruna ti pannacasabidong
dagiti bambanag, panagadu ti tao ken ti mabalin a panaggubat nuclear. Awan a pulos
ti caipapananna ken awan mamaayna," kinunana, "ti panamati a ti basta
panangpaadu ti taraon masungbatannan ti paricut ti umad-adu a populasion."
Ni Dr. Herbert F. York, dati a pangrunaen a seyentista iti Pentagon,
calpasan ti panangsalaysayna iti managdadael a bileg dagiti cabaroan nga igam
ti gubat, imballaagna a "malacsid no agaannamong dagiti nasion a kissayanda
dagiti ig-igam, naiculbon ti civilisasiontayo." Ket iti bitla daydi
Presidente Dwight D. Eisenhower, idi inugurasion ti panagtugawna a cas Presidente,
kinunana: "Iti napardas a panagtaray dagiti dadackel a paspasamac, agcadcadappatayon
a mangammo iti entero a capanunotan ken caipapanan dagiti tiempo a pagbibiagantayo
Casano
caadayu ti inabuttayo iti nawatiwat a panagdaliasat manipud iti casipngetan agingga
iti lawag? Umas-asidegtayo iti lawag - ti aldaw ti wayawaya ken cappia iti isuamin
a sangcataoan? Wenno dagiti anniniwan ti sabali a rabii umas-asidegen cadatayo?
Ti
seyencia casla nacasaganan a mangted cadatayo, cas caudian a sagutna, iti Pannacabalin
a Mangpunas iti Biag ti Tao Ditoy Planeta." Natanang dagitoy a tattao
ti seyencia ken batido a pangpangulo ti lubong dagitoy agsasao. Saanda a cas cadagiti
casla agmauyong a tattao, a naatap panagmatmatada, agpagnapagna a nacatoga, agsalsaluyabyab
dagiti sandalyasda nga adda pacdaar cadagiti bucbucotda. Wen, nupay ta
pudno nga "adda cancanayon latta idi" dagiti tattao a mangibagbaga cadatayo
nga "asidegen ti panungpalan ti lubong" - masaotayo, "Daytoyen
Ti Tiempo Ti Panungpalan. Saan a canibusanan ti pisical a daga. No di ket ti canibusanan
ti pannawen ti tao. Ken ti panagbannawag ti baro a pannawen - Ti Nacascasdaaw
A Lubong Inton Bigat." Iti pacasaritaan ti lubong adda dagiti managduadua.
Saan a mailacsid daytoy a caputotan. Nupay ta adda dagiti macapadagsen
a kinapudno ti pannacagamer ken pannacasabidong dagiti bambanag, ti panagadu unay
dagiti tattao, dagiti dumegdegdeg a gubgubat ken dagiti cancanayon a panangipangta
dagiti rumsua a riribuc, ti dumacdackel a panagalsa ken panagsukir dagiti agtutubo,
ti pannacadadael ti sangalubongan a moralidad, ti agam-ampayag iti entero a daga
a sacsakit ken angol ken nacaad-adu a sabsabali pay a riribuc a mangipangta iti
biag - dagitoy a "managnamnama" maparmatada a maricna iti dacdackel
nga imbag ti naintaoan a casasaad ket agballigi. Agbanag a nasayaat ti isuamin.
Uray cascasano malasatantayo ti bagyo. Addanto naranraniag nga agsapa inton bigat
ket sumingising ti init iti napnoan cappia, napalalot' ragsacna, casla paraiso
a lubong ken kinawadwad a partuaten ti singin a didiosen: ti seyencia ken
naintaoan a capanunotan. Dagitoy a managduadua catawaanda ti pammadto
ti Biblia. Dagiti gubgubat, bisin, ken sacsakit ken angol saan a barbaro cadacuada.
"Dagita a didigra adda a cancanayon cadatayon," cuncunada. Dagiti
ginggined ken dadduma a gagangay a didigra agliblibut ti panncapasamacda ken naibatayda
iti "linteg dagiti minangay," isingasingda. Isu a no adda maysa
a di mamati a sinoman cadagidi tawtawen ti 1980 di-nacapappapati ti dina pannacapuot,
awanan-adal, awanan sirib (malacsid dagiti fundamentalistas ti Biblia) a mangpanunot
iti literal a "canibusanan ti tiempo a caputotan," dagiti maudi nga
aldaw," "naindaclan a riribuc," ken dadduma pay, maawatantayo ti
ricnana. Kinapudnona, apag-isu ti panangipadto ni Pedro iti daytoy iti
2 Pedro 3:3-4, a napasarunoan iti nabileg a pannalaysayna no ania ti mapasamac
calpsan dayta. Ngem no adda saan pay laeng a macakita dita, saanna a basol.
Aclonentayo a masapul ti nasinnunuo a caadu ti panangsirmata ken laing a mangwanawan
cadagiti gagangay a maipabpablaac a pammapatay, nailian a politica ken sangalubongan
a sayangguseng ket mabaelan a biruken, urnongen ken pagtitiponen dagiti napangruna
a paspasamac iti daytoy tiempotayo. Sa iti yaadayo ken ti pannacaawat ti caipapanan
dagitoy a paspasamac no iyaltas iti masacbayan casapulanna ti pakinakem a nalaing
cadagiti pammadto ti Biblia. TI PAMMANECNEC
Adda maysa a palawag iti Biblia a di masurngi. Isu ti ababa a palawag iti atiddug
a padto. Maysa a nalaca a panangidir-i nga inaramid ni Jesu Cristo cas
sungbatna ti saludsod dagiti adalanna: "Anianto ti pagilasinan iti yaaymo
ken iti panungpalan ti lubong?" (Mateo 24:3). Ti casisigud a sao iti Greico
nga "aion," caipapananna "pannawen" - saan a ti pisical a
daga a pagtataengantayo. Mabalin a casla awan caes-escan daytoy iti daydi
bassit a grupo dagiti agdengdengngeg idi nasuroc a 1900 a tawen ti naglabasen.
Casta met laeng ti caawan caes-escanna cadagiti agdengdengngeg idi rinugyan ni
Herbert W. Armstrong (Editor ti The Plain Truth ken Pastor Heneral ti Worldwide
Church of God) nga incasaba daytoy iti lubong. Nupay casta, napalabas
ti 11 a tawen, idi 1945, bigla lattan a nalawagan ti caipapanan ti amin! Cadagitoy
nga aldaw natalipuposanen ti lawagna. Itan, tunggal maysa ammonan. Ita nga aldaw,
maulit-uliten iti entero nga Estados Unidos ken ti sangalubongan. Dagiti seyentistas
ken pangpangulo ti gobierno agpapadadan a mangidir-dir-i. Ket ti panangidir-ida,
dida mapupuotan ti pananglas-udda iti pagannongan dagiti teolohista. Gapu ta ti
kinapudnona, ibalbalicasda ti Mateo 24:22, a cunana: "No daytoy a tiempo
ti riribuc ti lubong saan a mapaababa, awan coma ti macalasat a sibibiag."
Kitaenyo ti entero a kinapangruna daytoy nacakelkellaat nga escritura iti dadduma
a pannacaitarusna iti Biblia. Umuna nga usigen ti panangipatarus ni James
Moffat: "No saan a napaababa dagidiay nga aldaw, awan ti cararua a
maisalacan a sibibiag
" Sa, iti panangitarus ti Filipos:
"Wen, no saan a naputed dagidiay nga aldaw, awan coma ti tao a macalasat."
Camaudiananna, The New English Bible: "No dayta a tiempo ti
riribuc saan a maputed, awan ti sibibiag a banag ti macalasat."
Dagita a sasao saan coma pulos naawatan ti apag-isu a cababagasda agingga idi
1945 idi nagbettac ti umuna a bomba atomica iti lubong a saan pulos nacasagana.
Iti daydi a tiempo, nangrugitayo a nacapuot iti naindaclan a pannacabalin ti seyencia
ken tecnolohia a mangpunas iti biag ti tao, animal ken mulmula iti rupa ti daga.
DAYTOY TI UMUNA A TIEMPO Iti entero a pacasaritaan ti lubong saan a
pulos a kinabaelan ti tao ti napaypayso a panangpucawna iti biag ti sangcataoan
ditoy daga. Saan laeng nga iti dackel a paset ti cabusor nga armada, uray pay
ti caadoan a tattao dagiti cabusor - no di ket tunggal caudian a lalaki, babai
ken ubing ditoy daga: idiay Canada, Australia ken Saudi Africa; idiay Honduras,
Peru ken Chile; idiay Indonesia, Abagatan-a-Daya ti Asya ken Korea; idiay Manchuria
ken Antartica - iti entero a sangalubongan. Nangnangegtay aminen ti nacaal-alingget
a naipalpalawag nga adda umanay nga igam "nuclear" a naurnong itan a
mangpatay iti tunggal tao iti lima, sangapulo, limapulo - wenno sangagasut ket
limapulo a daras itan? Caano ti panangikeddeng dagiti nasion a nacaurnongda
iti umanayen? Ti nababa a panangpattapatta ipakitana a ti sangalubongan
a naurnong idi rugi ti 1970 capadanan ti 50,000 megatenolada a dinamita (TNT).
Ngem, iti nabiit pay laeng, ni Dr. Linus Pauling, ti Americano a seyentista a
nangabac iti Nobel Prize, pinattapattana nga adda idin 500,000 megatenolada
a naurnong ti sangalubongan. No ipababa iti calacaan a panangisawang, caipapanan
daytoy iti 150 tenolada a dinamita ti maaramat iti tunggal tao ditoy daga.
Ngarud, nalabit indulintayon nga agpaay iti maysa cadatayo iti "150
tenolada a dinamita," idinto ta iti maysa a bassit-usit a paset ti maysa
a puted a dinamita umanayen a mangpatay iti siasinoman cadatayo. Iti maysa a capanunotan,
awan caes-escanna uray mano a daras ti pammapatay nga adda. Awan aniamanna no
adda umanayen nga igam nuclear a naurnong a mangpucaw iti limapulo a lubong. Awan
met ti limapulo a lubong nga adda. Awan met ti limapulo a lubong ti sangcataoan.
Adda maymaysa laeng - daytoy lubongtayo. Ket ngarud, sapay a mapapatay
iti mamin-adu a daras? Sapay a mapapatay ti maysa [a tao] ti nasursuroc ngem maminsan?
Maki-innayuntayon iti nalatac nga opisyal ti Britania, "Umdasen iti maminsan."
MAINAYON A NACAAL-ALINGGET A PALAWAG Sa,
canayonan ti pannacapucaw iti isuamin, ti lubong agbalin a "radioactive"
nga awan pulos ti agbiag a banag, tao wenno aniaman a macalasat. Ket amin dagitoy
sacbay dagiti MIRV (Multiple, Independently-targeted Reentry Vehicles)
- a mangpaadu iti bilang dagiti bomba nuclear nga awiten ti tunggal "bala"
(ballistic missile) manipud maysa agingga tallo agingga sangapulo [a bomba]!
Idi naitinnag ti umuna a bomba atomica idiay Hiroshima idi Agosto 6, 1945, ti
pangulo militar daydi B-29 bombero eroplano adda bilegna a mangdadael iti maysa
a panackelen a siudad. Ita nga aldaw, calpasan ti nasuroc a tallopulo ket lima
a tawen (1980s), ti pangulo militar (maysa a tao laeng) ti maysa a submarino nuclear
- adda pannacabalinna a mangpucaw iti 150 a dadackel a siudad. (Tunggal maysa
a submarino nuclear agaw-awit ti 16 Poseidon a "bala" (missile)
ket ti maysa a "bala" adda 10 wenno ad-adu pay nga "ulo"-pakigubat
(warheads) a nuclear. Panunotenyo dayta! Dagiti submarino ti Ruso a
naarmasan ti nuclear agdacdakiwasda iti uneg ti taaw Pacifico ken Atlantico. Dagiti
computerda agwanwanerwer ken agtictictic bayat ti panagsucat ti turongenda cadagiti
naituding a dalanda iti uneg ti babay wenno taaw. Ket aniaman ti maysa cadacuada
mabalinna a pucawen ti nasursuroc a sangagasut a siudad a dadackel. TI
CAMAUDIAN NGA IGAM "Adda latta idi ti 'camaudian nga igam',"
cuncuna dagiti managduadua. Wasay, biat ken pana, paltug, pulvora, canyon, paltug-automatico,
tanke, ken dadduma pay. Naiparang dagitoy a cas "sinan-camaudian nga igam"
idi napalabas. Casano ngarud ti sitatalged a panangibagatayo a dagiti igam-nuclear
isuda ti napaypayso a "camaudian" nga igam - ket isudan no mapanecnecantayo
a daytoy a tiempotayo isun ti canibusanan ti tiempo? Nasayaat a saludsod
- nga addaan ti nalaca a sungbat a dua ti pasetna: 1) Awan sabali a "camaudian
nga igam" ti macapapatay iti tunggal tao ditoy daga. Mabalinan dayta
ti igam a nuclear. Maminlima pulo a daras! (Ania pay ti sabali a "camaudian
nga igam" ti maala wenno mapartuattayo?). 2) Dagiti igam nuclear agandarda
babaen ti panangsurotda ti capunganayan a linteg pisical iti universo - ti capada
ken panagpinnallatipat ti panagbaliw ti banag ken bileg. Ti bomba hidrohena agandar
cas ti panagandar ti init! Amin a "camaudian nga igam" ti masacbayan
napafino laeng ti panagandarda iti daytoy met laeng punganay a principio wenno
"equation": E(energy) = M(matter)
C^2 (speed of light squared). ANIA NGAY
TI SABIDONG A GAS? Iti mabiit wenno mabaybayagbassit rummuarto daytoy
a pannupiat. Castoy ti pannacaisawangna: "Saan a pulos a maaramat
dagiti igam a nuclear. Ti agsumbangir, ti Estados Unidos ken ti Union Soviet,
cas pangarigan, ammona a ti bangir adda di-nacapappapati a baelna a mangdadael.
Iti aniaman a panagsinnucat ti igam nuclear, ti entero a lubong (agraman dagitoy
dua) madadaelda. Pagbanaganna, daytoy 'timbang ti bileg' [wenno, ad-adda ti kinaapag-isuna,
'timbang ti panagbinnuteng'] tarawidwidanna ti cappia. Awan cadacuada ti macaitured
a mangirugi ti panagsinnucat ti igam nuclear. Ti natibker a pacakitaan iti immunan
a napasamac maipanggep daytoy, naaramid idi Maicadua a Gubat ti Lubong idi agpada
ti Britania ken Alemania nga adu ti impempenda a sabidong a gas, ngem awan maysa
cadacuada ti nangaramat gapu ta ammo ti maysa ken maysa a cabaelan ti bangir ti
agibales." Dacsanggasat ta, adda saan a nababbaba ngem innem
a casimpungalan a rason no sapay nga awan mamaayna daytoy pannupiat iti ngato:
Umuna: - Ti gubat nuclear nga acsidente nacaal-alingget a kinapudno. No
utoben ti panagurnong ti igam nuclear, ti panagadu dagiti pagilian iti bunggoy
nuclear, dagiti bomba nuclear a di-italtalaga a maitinnag iti eroplano, dagiti
di-mailasin a gilgilap iti pagkitaan ti radar, biddut a mensahe nga maipaoit iti
apagdaricmat, dagiti "bala" (missiles) a sabali ti pagturonganda,
ken dadduma pay, ti "di-panagbalin" ti acsidente a gubat nuclear
saanen a "di-mabalin." Maicadua: Iti teoria ti
"timbang ti panagbinnuteng" naibatay iti capanunotan a matengngelda
ti tunggal bileg, dagiti tattao a ti ramayda adda iti "tatalmegan,"
ket natanang [ti panagpampanunotda]. Ita, idinto ta ti caadoan cadagiti pangpangulo
ti lubong agpayso a natanangda, saantayo a makilanglangen iti nademocrasia a pamay-an.
Iti laeng masapultayo maysa a saan a natanang a pangulo ti maysa a pagilian nga
addaan ti nuclear a cabaelan. Ket, nupay amin dagiti pangpangulo ti sangalubongan
naan-anay ti kinatanangda, daytoy maymaysa a tao mabalinna a calbiten ti nacabutbuteng
ti panagsasarunona a panagpinnallatipat dagiti igam nuclear. Adda aya ti casta
a tao? Uray ti nabiit pay a pacasaritaan ti lubong nakitanan dagiti pangpangulo
ti pagilian a nariribuc ti mentalidadda a nayaltas iti turay ken naparpardas ti
panagdakesda ket nagbalinda nga agmauyong. Inaramat coma ni Hitler dagiti igam
nuclear no naaramid coma ti Alemania dagita iti apag-isu a tiempo. Dagiti met
sabali a pangpangulo dagiti dadduma a pagilian, nalawag a nariribuc ti panagpampanunotda,
mabalin a pilienda ti panagaramat cadagiti igam nuclear iti maudi ken bucod-panagdadael
ken bucod-a-pannacatay a nabulso a pakinakem. Laglagipenyo, ti gubat nuclear saanna
a casapulan ti adu a pangpangulo ti lubong nga agballa; saanna pay ketdi masapul
ti dua cadacuada. Maysa laeng ket dacsanggasat ta umanayen dayta. Maicatlo:
Ti di-napalubosan a panangaramat ti igam nuclear a pangraut nga ipatayab ti bunggoy
ti desperado ken nademonio a tattao nga awan ti icacanunong ti gobierno, saan
a di-maibilang iti daytoy panawen ti agwarwaras a panagalsa ken di-natanang a
panagtignay. Ni Dr. Edward S. Boylan, nagsurat iti pagiwarnac a Commonweal,
inyusuatna ti sumaganad a pannarita: "Caspangarigan, ipantay laeng, a
bumtac ti gubat a panagalsa idiay Communista Tsina, ket dagiti alsado makemmegda
dagiti igam nga ICBM ket ipangtada a rauten ti Estados Unidos, malacsid no bumallaet
para cadacuada
" Maicapat: Nacarcaro pay a nacaam-ames
isu ti panagbalin iti di-ammo nga iraraut a nuclear. Ti di-ammo a gobierno mabalin
nga ipagarupna a macagun-od ti nacadacdackel a gundawayna babaen ti panangibulosna
ti gubat nuclear cadagiti dadackel a nasion (wenno duroganna ti maysa cadacuada).
Adawentayo manen ti sao ni Dr. Boylan: "Mabalin a ti maysa [a tao] mapanunotna
ti nacaro a panagginnura ti Estados Unidos ken ti Union Soviet. Ti pangulo ti
Communista nga Insik mabalin a sugsuganna ti panagrugi ti panagginnubat dagitoy
dua a nasion babaen ti panangipatayabna nga agpa-Nueva York wenno Moscow [wenno
isuda a dua] cadagiti "bala" (missiles) a nailemmeng iti submarino.
Iti casta met laeng a pamay-an, mapanunot ti maysa [a tao] a macaawat ti White
House ti di-ammo a mensahe a, malacsid no isardeng ti Estados Unidos ti panangtulongna
iti Israel, maysa a "bala" ti cada lawas nga aggapu iti submarino dadaelenna
ti maysa a siudad ti America." Maicalima: Ti maysa a nasion
mapanunotna a masalacnibanna ti bucodna a pagsayaatan babaen ti napardas a panangrautna
iti aniaman a napaypayso wenno maarapaap a cabusorna. Dayta casta a panangraut
mairanta a mangdadael cadagiti balbala (missiles) ti cabusorna a nailemmeng
iti uneg ti daga. No agballigi dayta casta a panagraut, cagudua ti lubong ti matay.
No agkibaltang - ket talaga a casta - tunggal tao apucawen. Maicanem:
Ditay nalipatan ti sabidong a gas. Napangruna dayta iti entero a pagsasaritaan.
Sublianantayo ti Maicadua a Gubat ti Lubong. Agpayso, saan a naaramat ti sabidong
a gas. Ngem no inrugi coma ti Alemania ti agdindinamag a panangrautna iti Englatera,
saanen nga agpayso daytoy a palawag. Ni William L. Shirer, iti librona a The
Rise and Fall of the Third Reich, inlanadna a cadagiti plano ti Britania masapul
ti pannacaaramat ti sabidong a gas no agkibaltang ti gagangay a wagas ti pannalacnib
- uray pay no ti casta a tignay caipapananna ti naranggas nga ibabales ti Alemania
cadagiti tattao ti Britania. "No ti panangraut ginay-atda coma
dagiti Aleman saan a naalumanay ti panangawat dagiti British cadacuada
[ni
Peter Fleming iti librona, The Sea Lion cunana] inkeddeng dagiti British
cas
maudia a pamay-an ken no amin a sabali a gagangay a pannalacnib ket agkibaltang,
rautenda dagiti aplaya ti Alemania iti mustard gas, nga ipugsit dagiti eroplano
nga agtayab iti nababa. Nasaem a pangngeddeng dayta, ket nautob babaen ti pannacaammiris
ti pakinakem iti cangatoan a batang [dagiti agtuturay]; ket cas impalawag ni Fleming,
ti pangngeddeng napalawlawan iti kinalimed iti dayta a tiempo ken agingga ita"
(William L. Shirer, The Rise and Fall of the Third Reich, Fawcett Publications,
Inc., 1962, p. 1030). Ti sabali a pannao, no ti napangruna a pacasecnan
ti maysa a nasion ket maipangta, no dayta nacacudcudrep nga uges "agpatingga
ditoy ket saanca nga umadayon" ket masacaw, dayta a nasion aramatenna
ti tunggal igam nga adda iti icutna a pangsalacnib ti bagina. Ket cas umad-adu
dagiti pagilian nga agur-urnong ti igam nuclear, ti bilang ti ug-uges "agpatingga
ditoy ket saanca nga umadayon" umadu met. Parmataenyo laengen ti India
ken Pakistan, Israel ken Ehipto, Daya ken Laud nga Alemania, Amianan ken Abagatan
a Korea! - a mangited cadagiti baro a pagpeggadan iti nacaro unayen ti kinapeggadna
a casasaad. MATEO 24:22 "Ngem malacsid
no makissayan dagidiay nga aldaw, awan coma ti macalasat [a biag]: ngem gapu cadagiti
pinilina [a tattao] dagidiay nga aldaw macsayan." Iti daytoy
nalatac a panangitarus ti King James, ti caipapanan ti "macalasat" saan
unay a nalawag. Ania ti caipapanan ti "macalasat"? Espiritual
a pannacaisalacan? Wenno nalaclaca, cas insalaysaytay ditoyen, ti pannacasalimetmet
ken panagtultuloy ti pisical a biag ti tao? No daytoy a versiculo ipatuldona ti
espiritual a casasaad ti intunggal tao bayat ti nasinnunuo a tiempo iti pacasaritaan
ti lubong, ngarud ti entero a kinapangruna ti naipadto mapucaw. Ti casisigud a
saot' Greico agsinnumbangir ti papananna. Masapul a ti sungbat adawen iti cababagasna.
Ket ti cababagasna pisical. Ti entero a maica-24 a capitulo ti Mateo sasaoenna
ti punganay a paricut ti panagtalinaed a sibibiag cabayatan dagiti gubgubat (versiculo
6), dagiti panagbisin, angol ken ginggined (versiculo 7), pannacaidadanes dagiti
relihioso (versiculo 9), nacaro a rigat (versiculo 21), ken dadduma pay. Pagbanaganna
cas naibaga itayen, adu dagiti cabaroan a panangitarus igunamgunamda nga iti Mateo
24:22 ipatuldona ti kinapudno nga iti biag ti tao talaga a napaypayso ti pannacaiduronna
iti tippang ti pannacapucaw - ket daytoy ti natalged a pagilasinan a dimtengen
ti camaudianan nga aldaw ti caputotan iti panungpalan a tiempo. Basaenyo
manen dagiti dadduma a panangitarus: "No dayta a tiempo ti riribuc
saan a maputed," inrugi ti The New English Bible, "awan
ti cararua a maisalacan a sibibiag," intuloy ni Moffatt; "awan
ti mortal [tao] nga mabbiag," inlanad ti Berkeley
Version of the New Testament; "awan ti sibibiag a banag ti macalibas,"
impaabay nga insawang ni E. V. Rieu; "awan ti tao a macalasat,"
ginibussan ni Phillips. CAANO TI CANIBUSANAN TI TIEMPO?
No sangoentayo ti saludsod: casano ti panangpanecnectayo a daytoy a caputotan
isu ti canibusanan ti tiempo a caputotan cas insalaysay ti Biblia idinto
ta adda latta dagiti gubgubat ken panagbisin ken angol ken
? Ited
ti Mateo 24:22 ti sungbat: Ti tiempo ti maicadua a yaay ni Cristo ken ti panungpalan
ti agdama a pannawen mapasamac iti tiempo nga iti sangcataoan addan iti tippang
ti camaudian a yuyeng ti natalipuposan a pannacadadael. Isuamin a biag ti tao
ditoy daga agpeggaddanto. Ti sangcataoan addaan itan ti bael a mangdadael
ti bucodna a bagi! Ti cabaroan nga igam pinagbalinnan a mapagbanag ti ay-ayam
laeng ti seyencia idi - ti pacaiculboan nga igam. Canibusanan ti pannacapucaw!
Daytoy ti apag-isu a casasaad ita nga aldaw. Saan a pulos a castoy ti wagas
idi. Daytoyen ti canibusanan ti tiempo a caputotan. "DAYTOY
A CAPUTOTAN SAAN A MAPALABAS" Agangay dua ribu a tawenen (2 millennia)
a pinattapatta dagiti tattao ti panagsubli ni Jesu Cristo. Idi arinunos ti aldaw
ni Pablo adda dagiti nangipagarup nga asidegen ti isusubli ni Cristo. Ti apostol
dagiti Gentiles binallaaganna ti Iglesia idi aldawna a saan coma a maallilaw cadagiti
awan batayna ken di-mapagtalcan a palpalawag maipapan ti isusubli ti Mesias. "No
maipapan iti yaay ni Apotayo a Jesu Cristo ken iti pannacaurnongtayo a sumabat
Kencuana, cacabsat, dawatenmi cadacayo a dicay coma nalaca a maallilaw. Dicay
met madanagan cadagiti ibagbaga dagiti agipadpadto wenno mangascasaba wenno iti
cuncunada nga insuratmi a dimtengen ti Aldaw ni Cristo. Diyo ipalubos nga adda
mangallilaw cadacayo iti uray ania a wagas" (2 Tesalonica 2:1-3). AGSUBLI
NI CRISTO Ngem awan duaduana nga agsubli ti Mesias ditoy daga a mangipasdec
iti agnanayon a Pagarian ti Dios! Napno ti Biblia cadagiti padpadto a mangsalaysay
ti maicadua a yaay ni Jesu Cristo. Sapay? Gapu ta iti puso ken
ungel ti mensahe iti Baro a Tulag isut' maipapan iti PANAGSUBLINA ditoy daga a
mangipasdec iti agturay a pagarian. Dayta ti caipapanan a kinapudno ti isuamin
nga ebanghelio. Ti "Gospel" a sao ti ugma nga Anglo-Saxon caipapananna
ti "naimbag a damag." Ita nga aldaw, ti ebanghelio (wenno naimbag
a damag) iti Pagarian ti Dios madama a maicascasaba ken maipabpablaac. Ket dayta
naimbag a damag paset ken apag ti maicadua a yaay ni Jesu Cristo. (Dawatenyo ti
libre a libereta What is the True Gospel?) Ti umuna a mensahe a
naggapu sadi langit - calpasan ti yu-uli ni Cristo iti langit ti Dios - isut'
panagsublina ditoy daga. Iti Aramid 1:11, naibaga cadagiti adalan ni Cristo:
"Lallaki a taga-Galilea, apay nga agtactacdercayo a tumangtangad iti
langit? Daytoy Jesus a naiyuli sadiay a naggapu iti yanyo, agsublinto met laeng
a cas iti pannacakitayo Kencuana a napan sadiay." Daytoy nga
escritura ti macaikeddeng a pammanecnec iti maicadua a yaay ni Cristo ditoy daga.
Ngem, basaenyo pay ti maysa: "Casta met a namimpinsan a naidaton ni
Cristo a mangiccat iti basol ti adu. Agparangto iti maicadua a daras, ngem saanen
a gapu iti basol, no di ket tapno isalacanna dagiti sisisegga nga agur-uray Kencuana"
(Hebreo 9:28). Isu a ti saludsod saan a NO agsubli [wenno SAAN], no di
ket CAANO! Ti pammattapatta ti tao iti daytoy awan ti nagmamaayanna. Ti
pudno masapul a maipalgac. Dagita a paset ti Sao ti Dios, ti Biblia, a mangipalgac
cadagiti paspasamac iti masacbayan maammoan cas padpadto. Dagiti laeng
inniccan ti Dios iti naisangayan a sirib ken sirmata ti macaawat ti caipapanan
dagiti padpadto ken nalinteg ti panangaramatda cadagita. "Saanto a
macaawat dagiti managdacdakes [dagiti saan nga agbibiag iti nalinteg a
wagas ti biag ti Dios],
ngem dagitinto la masirib ti macaawat"
(Daniel 12:10). Iti panangipatuldo ni Pedro iti Iglesia, kinunana, "Iti
casta, addaantay met ti nataltalged a sao ti padto; ket pagsayaatanyo no
ipangagyo
" (2 Pedro 1:19). Isu nga iti babaen daytoy
"nataltalged a sao ti padto" maawatantayo ti kinapudno maipapan ti panagsubli
ni Jesu Cristo. Ket ti Biblia ipalgacna a ni Jesu Cristo mabalin nga agsubli a
mangipasdec iti pagarianna nga agturay ditoy lubong iti las-ud ti panagbiagyo
ken siac! (Malacsid ti aniaman a di-makita a panaggibus ti biagyo ken caniac!)
Ti isusubli ni Cristo mabalin a mapasamac iti daytoy mismo a caputotan!
Talaga a mabalin a SICA, can maysa a tao, agbiag a mangsacsi iti daytoy caindaclan
a mapasamac iti entero a pacasaritaan ti lubong! Ngem macunam ngata, "Casano
ti panagtalgedmo? Saanmo aya nga irungrungarong dayta tengngedmo ti nalablabes
ita a tiempo? Pulos a saan! Nalaca ti sungbat. Kinuna a mismo ni Jesu Cristo,
"Sipupudno a cunac cadacayo, DAYTOY A CAPUTOTAN SAAN A MAPALABAS agingga
matungpal amin dagitoy a bambanag" (Mateo 24:34). Ti panangitarus
ni Moffatt: "Ibagac cadacayo a sipupudno, ti agdama a caputotan saan
nga aglabas, agingga amin daytoy mapasamac." Impatarus ni Felipe:
"Patiendac, daytoy a caputotan saan nga agpucaw agingga amin daytoy
napasamaken." ANIA A CAPUTOTAN?
Ngem casano ti pannacaammotayo a ni Jesus sasaoenna maipapan ti CAPUTOTANTAYO
ITA NGA ALDAW? Casano ti pannacapatalgedtayo a saanna a sasaoen maipapan ti caputotan
idi aldawna? Kitaentayo ti pagtactacderantayo. Inlanad ti Mateo
24 ti gagangay a maaw-awagan a "Padto Idiay Oliveti." Naawagan iti casta
gapu ta idiay Bantay ti Olivo ti napanan dagiti adalan ni Cristo ket sinaludsodda
Kencuana maipapan dagiti padpadto maipanggep ti maicadua a yaayna ken ti
canibusanan ti lubong (pannawen - versiculo 3). Ti entero a padto isut
maipanggep iti pannawen a pagbibiagantayo - daytoy a caputotan. Iti panangsungbatna
iti saludsod maipapan ti canibusanan ti lubong, impadto ni Jesus ti agsasaruno
a paspasamac a cumarcaro intono nacaas-asidegen ti panagsublina. Imbagana
maipapan cadagiti falso a profeta iti daytoy panungpalan ti tiempo (versiculo
5). Sinaona maipapan cadagiti gubgubat ken damdamag ti gubat, maipapan ti sangalubongan
a gubat (versiculo 6). Impadtona dagiti panagbisin, angol ken ginggined cadagiti
nadumaduma a lugar (versiculo 7). (Caadoan dagitoy napaspasamaken iti unos ti
2,000 a tawen, ngem saan pulos a cas iti kinacaroda cadagitoy nga aldaw).
Sa inlawlawag ni Cristo nga iti Ebanghelio ti Pagarian "maicasaba iti
entero a lubong cas pannacsi cadagiti amin a nasion; calpasanna, umayton ti panungpalan"
(versiculo 14). Impadtona ti dackel a didigra ken dagiti nailangitan a pagilasinan
sacbay ti panagsublina. Ken tapno nacalawlawag maipapan ti sasaoenna, nangted
ni Jesus iti pagarigan ti cayo ti igos. Kinunana, "
Adalenyo ti
sursuro a maadaw iti cayo nga igos: no aguggot ket agrusingen dagiti bulongna,
ammoyo nga agbaliwen ti panawen. Casta met nga inton makitayo amin dagitoy, ammoyo
nga asidegen ti tiempo ket dandanin mangrugi, addanton iti ruangan"
(versiculo 32-33). Impakita ni Cristo nga intono dagitoy dadackel a paspasamac
a manggunggon iti daga mangrugidan a mapasamac asidegen ti tiempo ti panungpalan
daytoy a panawen. Ita nga aldaw, dagitoy a paspasamac mangrugidan a lumallalo.
Addatayon iti tiempo a bumallaet ti Dios, wenno awan a pulos ti tao a maisalacan
a sibibiag. Sasaoen ni Jesus maipapan daytoy aldawtayo. Kinunana a dagiti pudno
a Cristiano maammoanda babaen cadagiti casasaad ti lubong no inton caano ti ibaballaetna
cadagiti ar-aramid ti lubong. Awan ti panagduadua maipapan iti daytoy - sasaoen
ni Jesu Cristo maipapan DAYTOY CAPUTOTANTAYO. Ket kinunana, "Casta
met nga inton makitayo a mapasamac dagitoy, ammoenyo nga asidegen ti Pagarian
ti Dios. Daytoy a caputotan (a pacakitaanyo "cadagitoy a bambanag"
a mapasamac] saan a mapalabas, agingga matungpalto amin dagitoy"
(Lucas 21:31-32). Ti dadduma a panangitarus canunonganda ti panangipalawag
ti King James. Kitaenyo ti Phillips, Moffatt, ken The New English Bible.
Addaantayo iti NATALGED a sao ti padto ket ipalawagna amin dagitoy a bambanag
masapul a matungpal nga umuna, ket saanda pay met a natungpal. Iti sabali a bangir,
dayta isu met laeng a "natalged a sao ti padto" cunana DAYTOY A CAPUTOTAN
saan a mapalabas, agingga amin dagitoy a bambanag matungpal! Caano
ti yaay ni Jesu Cristo? Iti DAYTOY A CAPUTOTAN! Ken iti nalatac nga aldaw - ket
nacascasdaaw SAAN a masapul nga 24-oras nga aldaw. Ti sumaruno a capitulo ilawlawagna. "ITI
DAYTA NGA ALDAW" Bayat ti ilalabas ti adu a sigsiglo ti tawen
indardarirag dagiti tattao ti panungpalan ti lubong iti isu met laeng nga anep
ken kinapudno a cas met laeng maar-aramid cadagitoy nga aldaw. Ngem, adda pay
ad-adu a pannacaidarirag ti panungpalan ti lubong (pannawen) ngem iti basta panangisawang
no inton caano ti pannacapasamacna. No ania ti pamay-an maipapan iti dayta
isut napangruna unay! Adda dagiti mangibagbaga cadatayo: "Agbabawicayo"
- (ngem awan met panangilawlawagda). Adda met agsao: "Pumanawcayon ditoy
California. Matnagen dita baybay." Sumagmamano met ti agcuna: "Agcalicayo
ti 'dug-out' a paglemmenganyo no adda agbomba." Ket adda pay mangibaga
cadacayo: "Agsaganacayon a mangsabat iti Diosyo." Ngem ti saludsod -
casano? Makitayo no casano - mabiit laeng. "Iti dayta nga
aldaw." Daytoy a palawag masansan a mabasa cadagiti pammadto iti Biblia.
Ania nga "aldaw' ti masasao? Masapul a maammoanyo ti kinapangruna daytoy
naisangayan a balbalicas! Nacakelkellaat a paspasamac ti naipadto a maaramid "iti
dayta nga aldaw," ket nacakelkellaat pay ta masecnan ti mismo a biagyo!
Masansan dayta a pagsasao caipapananna iti pasamac a maaramid coma iti pannawen
a naglabasen. Ngem masansan met a dayta a pagsasao "iti dayta nga aldaw"
ipatpatuldona ti macadidigra a tiempo a sumsumrecantayon! Maipaay iti sapasap
a panungpalan ti tiempo ti naipadto. Riparenyo ti Isaias 24:21-22, cas
pangarigan, "
iti dayta nga aldaw
dusaento ti Apo dagiti
pannacabalin iti ngato ken dagiti agtuturay iti daga
" Ditoy
makitatayo a "dayta nga aldaw" isut tiempo a pannacadusa dagiti agtuturay
iti daga. Mapasamacto daytoy iti rabaw ti daga. Isu iti tiempo intono
dagiti nabibileg nga armada ken gagangay a natured a tattao agtataray ken aglemmengdanto
(Amos 2:15-16). ITI ALDAW TI APO "Dayta
nga Aldaw" isu met ti maaw-awagan iti "Aldaw ti Apo" iti adu nga
escritura. Riparenyo ti Sofonias 1:14-17: "Ti naindaclan nga "aldaw
ti Apo asidegen
" Dayta nga aldaw isut Aldaw ti pungtot , aldaw
ti rigat ken riribuc, aldaw ti panagdadael ken panagracrac. Naisalaysay cas aldaw
ti sipnget ken lidem, aldaw ti ulep ken bagio, aldaw ti uni ti trumpeta a mangipacdaar
iti gubat, aldaw ti ickis dagiti soldado a mangraut cadagiti nasarikedkedan a
siudad ken nangato a pagwanawanan. Intuloy ni Sofonias ti nangipalawag iti "dayta
nga aldaw" cas pannawen ti pannacadusa dagiti agbasbasol a maibusor
iti Dios babaen ti panangsalungasingda ti naindaclan a Lintegna! (Basaenyo ti
tuloy ti Sofonias 1). Ti basol isu ti panangsalungasing cadagiti Sangapulo
a Bilin ti Dios (1 Juan 3:4). No salungasingenyo ti linteg ti Dios, dadaelendacayo!
No salimetmetanyo ida, salimetmetandacayo met! Dagiti agtultuloy ti panagsukirda
iti linteg ti Dios sagrapenda ti pungtotna. Dusaenna dagiti agtultuloy nga agbasol.
"Dumtengen ti aldaw ti Apo ti naranggas nga aldaw a panagbettac ti
ungetna ken ti napalalo a pungtotna. Agbalinto a let-ang ti daga ket pucawennanto
dagiti amin a managbasol" (Isa. 13:9). "Daytoy nga aldaw
ti Apo Dios
aldaw a panangdusana cadagiti cabusorna" (Jeremias
46:10). TI PANAGSUBLI NI CRISTO Iti "Aldaw
ti Apo" isu met ti "Aldaw" wenno tiempo ti di-bumurong nga isusubli
ni Jesu cristo ditoy daga a mangipasdec iti gobierno ti lubong! Iti Zacarias
14 mabasatayo ti panagsubli ni Cristo a manggubat cadagiti agkedked iti gobiernona.
(Ket adunto dagiti nasion a makigubat Kencuana apaman nga agsubli!). Agtacderto
dagiti sacsacana iti Bantay Olivo iti cabaroan nga Israel, ket manipud dita a
disso rugianna nga urnosen ti panagturayna cadagiti amin a nasion ditoy daga.
Basaenyo a mismo ti Zacarias 14:1-9). Binallaagan ni Jesu Cristo dagiti
Cristiano a saanda nga isina ti panagkitada iti kinapangruna dagitoy a pammadto.
Ti ballaagna masaracan iti libro ni Lucas. "Annadanyo dagiti bagiyo,
amangan no malmes dagiti puspusoyo iti nalabes a panagbussog ken panagbartec ken
cadagiti pacasicoran ti biag, amanang la ketdi no dumtengto a kellaat dayta nga
Aldaw cadacayo. Ta umayto a cas maysa a palab-og cadagiti amin a tattao ditoy
daga. Agsiputcayo ket diyo sardengan ti agcararag tapno addanto naan-anay a kiredyo
nga agibtur cadagiti amin a mapasamac, ken agtacder iti sangoanan ti Anac ti Tao"
(Lucas 21:34-36). Insawang manen ni Jesus "dayta nga aldaw" idi
kinunana: "Inton dumteng dayta nga Aldaw, adunto ti agcuna Caniac,
'Apo, Apo! Iti naganmo, dimi aya inwaragawag ti Naimbag a Damag? Iti naganmo,
dimi aya pinacsiat dagiti demonio? Iti naganmo, dicam aya nagaramid cadagiti milagro?'
Ngem cunacto cadacuada, 'Saancayo nga am-ammo! Umadayocayo Caniac, dacayo a managdacdakes!'"
(Mateo 7:22-23). Adu dagiti agcuncuna a Cristianoda ngem maammoandanto a saanda
gayam a pudno a Cristiano. Basta tinagiccuada ti nagan ni Jesu Cristo ngem
dida met nagtulnog a mamati Kencuana ken tuladen dagiti ulidanna. Pinaltiingan
ti Dios daydi profeta Malakias idi ugma a mangipadto iti "dayta nga Aldaw."
Kinunana a dayta ti tiempo inton dagiti managdacdakes mapuoranda a casla
arutang. Dayta nga aldaw ti panagbalindanto a tapoc a baddebaddeken dagiti sacsaca
dagiti sasanto ti Dios (Malakias 4:1-3). Ngem idiaya ti Dios ti
naiduma a cari cadagiti agtulnog a mamati Kencuana "iti dayta nga Aldaw"!
(Malakias 3:17-18). Yarig ti Dios dagiti pudno a Cristiano a casla gameng ket
cunana a magunggunaanda inton agsubli ni Cristo ditoy daga. Iti Malakias
4:5 isu ti padto a matungpalto bayat ti panagbiagyo - cadagitoyen! Iti Lucas 1:17
cunana nga immay ni Juan Bautista "iti espiritu ken pannacabalin ni
Elias" a mangisagana iti dalan sacbay ti umuna a yaay ni Cristo.
Ti sabali nga "Elias" nangipadto ta ballaaganna ti lubong "sacbay
a dumteng ti dackel ken nacaam-ames nga Aldaw ti Apo" - ti isusubli
ni Jesu Cristo nga addaan pannacabalin ken dayag a mangdusa cadagiti
saan nga agbabawi a nasion ditoy daga! Maisacsacbay ti pannacaballaagyo!
Dumtengen ti Aldaw ti Apo. Ti saludsod ket no ania cadagitoy a versiculo ti maipaay
cadacayo? Malakias 3:17-18 wenno Malakias 4:1,3? Dacayo ti mangikeddeng.
Sapay a diyo pilien ti kinalinteg ket maipatalged cadacayo iti Agnanayon a Biag
"iti sumaruno a lubong"- ti panagbannawag ti baro a pannawen? No casano
mabasayo ditoy maudi a capitulo. CANIBUSANAN TI LUBONG?
Dagiti relihioso arapaapenda a ti Biblia sasaoenna ti nacaal-alingget a pannacadadael
ti pisical a planeta. Diyo pagbiddutan daytoy. Daytoy ti canibusanan ti tiempo!
Panecnecan daytoy a libreta ti mapasamac daytoy lubong. Ngem ti mismo a
lubong (ti pisical a daga) saan nga agpatingga. Saan a mabiiten - saan a pulos!
Daytoy a planeta addaan ti kinaagnanayon ken adda napangruna a dissona iti yuyeng
- ti universo! Wenno ti sangcataoan idas-alnat' bucodna a pannacapucaw - ngangani
- ngem saan a natalipuposan. Addanto pay laeng lubong inton bigat ket isunto
ti natalingenngen a cappia ken kinawadwad. Iti casta a lubong addan dita nagsiccuan
ti dalan. Mapagpiaranyo dayta! Ngem saan a mapagteng babaen ti bannog wenno
pigsa ti tao! Maituyang latta nga awan pakibiangan ti tao! Itarusantayo dayta! ANIA,
NGARUD, TI CAIPAPANAN TI "CANIBUSANAN TI LUBONG"? Ti
panangyebcas iti "canibusanan ti lubong" casapulanna ti maibinsabinsa
a pannalaysay. Ibagatayon nga aramaten ti biblia dayta a palawag. Usigentay
ti maysa a pagarigan iti Mateo 24:3, "Immasideg Kencuana dagiti
adalan nga is-isuda, ket kinunada, 'Ibagam man cadacami no anianto ti pagilasinan
iti yaaymo ken iti PANUNGPALAN TI LUBONG?'" Riparenyo nga iti palawag
nga "iti panungpalan ti lubong" nayugnay iti panagsubli ni Jesu Cristo
ditoy daga. Cayat aya a saoen daytoy nga agsubli ni Cristo ket dadaelenna daytoy
daga ket bettackenna a pucawen daytoy planeta nga Isu a Mismo ti namarsua? PULOS
A SAAN! Ti sao a "lubong" iti daytoy a versiculo nagtaud iti sao ti
Greico "aion," ket saanna a saoen ti pisical a daga nga aw-awagantayo
iti "lubong." Caipapananna iti "pannawen" ket impatarus
a casta dagiti nalaing a mangipatpatarus. Ti panagsubli ni Jesu Cristo
impasimudaagna ti panungpalan daytoy a "pannawen" ken ti panangrugi
ti sabali - ti "milenial" a pannawen (1,000 tawen) - ditoy daga.
Mangrugi iti isasangpetna, parmeken ni Cristo dagiti pagpagarian ditoy daga ket
rugianna a riendaan ti gobierno ti lubong (Daniel 2:44; Paltiing 11:15). Daytoy
ti manglucat iti sangaribu a tawen a pannawen nga inawagan ti padto a "milenium."
Daytoyto iti tiempo ti cancanayon a panagadu ti cappia, kinarang-ay ken kinawadwad.
Isunto ti tiempo a pannacatarimaan ti nadadael a daga. Dackel a
pannacaisubli ti maaramid iti ecolohia ket calpasan ti mabiit laeng uray dagiti
daan a siudad iti daytoy agdama a pannawen matarimaandanto amin (Aramid 3:20-21;
Isaias 61:4). Talaga, daytoy a panagtarimaan maaramid iti naurnos
ken natanang a wagas. Awanto ti barung-barong wenno calcalapaw cadagiti
siudad inton bigat a masacbayan. Isunto ti lubong ti Dios. Ket ti Dios saan nga
mamartuat ti riribuc (1 Corinto 14:33,40). Nakirukiro, nawarawara, nacusocuso
dagiti siudad cadagitoy nga aldaw iti daytoy napiglatan ken nagameran a rabaw
ti daga. Dagiti siudad ti masacgayan naurnosdanto ket saandanton a magameran iti
kinadakes ti aglawlaw. TI CANIBUSANAN DAYTOY A PANNAWEN
Numanpay casta, sacbay nga irugi ni Cristo ti milenial a panagturayna, ti naituding
a pannawen ti tao a 6,000 tawen nariribucto iti tampoc ti panungpalanna! Adu dagiti
padto a maipatungpal iti ababa laeng a pannawen ti tiempo. Iti Biblia daytoy macapatigerger-nakem
a tampoc ti pannawen naawagan iti (napanecnecantayon) - "tiempo ti panungpalan."
Iti panangisalaysay ni Apostol Pablo iti daytoy a pannawen kinunana, "Laglagipem
a mapnunto iti peggad dagiti maudi nga aldaw
" (2 Timoteo 3:1).
Dagiti casasaad daytoy daga nacapegpeggadto unay nga isuamin a biag, tao man wenno
ania, maipangta ti pannacaungawda! Ti laeng ibaballaet ni Cristo nga agsubli
ti macaatipa iti sangalubongan a didigra. Riparenyo, maminsan manen, no casano
ti panangisalaysay ni Cristo a Mismo iti daytoy mabiiten ti isusungadna a pannawen
iti Mateo 24:22, "
malacsid no makissayan ti bilang dagita nga
aldaw, awan coma ti macalasat [a sibibiag]." Bumallaetto ni
Cristo tapno isalacanna iti tao iti bagbagina! ITI TIPPANG
TI SAPASAP A PANNACATAY Cadagiti nabiit pay a sagsangapulo a tawen
ti pannacaammo iti tecnolohia macaalimuteng ti panagaduna. Ket casta met dagiti
riribuc ti tao! Sapay? Gapu ta ti tao awan siribna iti rumbeng a panangaramat
iti tecnolohia nga adda kencuana nga aramaten. Cas pangarigan, tunggal baro nga
igam a napartuat naaramat. Ita ti tao nacaurnongen cadagiti nacaad-adu a bomba
hidrohena a mamin-adu daras ti panangpatayna iti sangcataoan! Nupay casta,
ad-adu manen ti maplanplano cadagiti lamesa-a-pagplanoan a baro ken nacarcaro
ti kinaalinggetda nga ig-igam a pagdadael ti sangcataoan. Dagiti "satellites"
nga aglawlawlaw iti tangatang casla di-nacapappapati ti kinapangrunada nga aramaten
ti militar. Dagiti rayos "laser" ken sabidong a gas ken "bacteria"
bin-ig nga igam a nacaal-alingget a panunoten ti gagangay a tao. Ngem ti
panangwacnit iti gubat ken panagsisinnalip ken panagririri ti sangalubongan saan
nga iti panangbaliw iti igam cadagiti nacarcaro maen ti panagpatayda ken panagdadaelda
nga ar-armas. Wenno saan a dagiti di-agsarday a panagadu dagiti agdama a napempenen
nga ar-armas a pagpapatay iti sangcataoan. Isu ti panagbaliw ti puso iti paset
ti sapasap a sangcataoan. MASAPUL A PARNUAYEN TI TAO TI SIRIB A MANGLISI ITI GUBAT
- SAAN KET NGA ITI IGAM A PAKIGUBATNA! Cas iti kinuna ni nasirib a Solomon idi
adun a siglo ti napalabas, "Ad-adu ti pagimbagan ti kinasirib ngem
iti igam, ngem adu a kinaimbag ti mabalin a dadaelen ti maysa a biddut"
(Eclesiastes 9:18). INTON CAANO TI PANAGSUBLI NI CRISTO?
Daytoy ti nasalsaludsod bayat ti panaglabas ti pannawen! Dagiti teolohiano inut-utobda
daytoy a saludsod. Dagiti naatap-panagmatmatada a relihioso a tattao impucpuccawda
ti "lobo" iti nacaad-adu a daras. Ti caadoan pagduaduaandan daytoy
entero a banag. Adda pay ketdi pinarnuayen ti gimong a pagsasao a mangiladawan
iti daytoy a panagduadua. No adda tao a maladaw ti panagparangna, mangmangngeg
dagiti tattao a cuncunada, "Naladladaw ngem ti maicadua a yaay ni Jesu Cristo."
Talaga a pinadaanan ti Dios daytoy naipadto a cababalin. Riparenyo dagiti balbalicas
ni Pedro, "
inton dumteng dagiti maudi nga aldaw, agparangto ti
sumagmamano a tattao. ... Pagang-angawandacayto a cuncunada, 'Incarina nga umay,
saan cadi? Ayanna ngarud? Natayen dagiti ammami, ngem isu met latta ti casasaad
ti amin manipud pannacaparsua ti lubong!'" (2 Pedro 3:3-4).
Ni profeta Ezekiel insawangna met daytoy a ricna nga iti panagsubli ti Mesias
ken dagiti naipacuyog a padpadto saanda a daras matungpal cas inur-uray (Ezekiel
12:21-22). Ngem ti tiempo dimtengen a mangpaulimec cadagiti managduadua,
agang-angaw a cababalin. Kinuna ti Dios a DIMTENGEN TI TIEMPO NGA AMIN DAGITOY
A PADPADTO MAIPATUNGPALDAN (versiculo 23). Cas nasursuroyon iti Capitulo
3, agbibiagtayon iti dayta maysa a caputotan nga iti cabayatanna adu a padto ti
matungpal! Basaenyo ti Mateo 24:34 maminsan manen. DAGITI
SINAN-PROFETA AGPUCPUCCAWDA ITI "LOBO" Bayat ti panaglabas
dagiti nagadun a siglo ti nasicap ken manangallilaw a cabusor ti Dios (ni Satanas
a Diablo) nangibabaon cadagiti falso a profetana tapno allilawenna dagiti tattao
a mangnamnama iti di-bumurong a panagsubli ti Mesias. Ngem adda latta pagkibaltanganda.
Dimet nagparang ni Cristo iti tiempo nga imbaga dagitoy nayaw-awan, tinudingandat-bagida
a falso a profeta. Nagbanaganna, nagduaduan dagiti tattao a ni Cristo napaypayso
ti yaayna. Daytoy ti apag-isu a tinarigagayan ti Diablo! Gapu ta no dagiti pudno
nga adipen ti Dios agtacderda a mangidarirag iti di-bumurong a panagsubli ni Cristo,
ti "naminsan-a-nacagaten, maminduan a nabainan" a publico saanen a mamati!
Namin-adu a darasen ti pannacaallilawda! Ngem siasino ti mabalinyo a patien?
Sacbay nga aclonenyo dagiti sasao ti sinoman nga agcuncuna nga adipen ti Dios,
"
diyo patien ti amin nga espiritu no di ket suotenyo no agtaud
iti Dios wenno saan. Ta nagwarasen ditoy lubong ti adu a sinan-profeta"
(1 Juan 4:1). Masapul a panecnecanyo nga umuna no siasino dagiti adipen ti Dios.
"Saan nga aramiden ti Dios nga APO ti panggepna no dina ipacaammo nga
umuna cadagiti babaonenna a profeta" (Amos 3:7). Ti Biblia, a Sao
ti Dios, ibagana no casano ti panangbigbig cadagiti casasaad nga umun-una ngem
iti maicadua a yaay ni Cristo. Idi sinaludsod dagiti disipulos no ania dagiti
pagilasinan iti yaayna, adda bilang dagiti casta a pagilasinan nga intedna
cadacuada! Nailistada iti maica-24 a capitulo ti libro ni Mateo. Inlistana dagiti
gubgubat ken damdamag maipapan iti gubat, adunto ti panagbisin, dagiti sacsakit,
ang-angol, a maigiddan iti panagadu dagiti relihioso a barengbareng ti panangaramatda
iti nagan ni Cristo lumallalonto no agparang ti maysa a dackel a sinan-profeta
wenno falso a relihioso a pangulo nga addaan ti naindaclan a panangallucoy ken
pannacabalin. Basaenyo a mismo daytoy iti Mateo 24:3-15 ken 2 Tesalonica 2:3-9.
Maicuycuyog iti daytoy isu ti agpilpilit a sayangguseng a ti panagsubli ni Cristo
natungpalen (2 Tesalonica 2:1-2). Riparenyo met ti Mateo 24:23-24. Saancayo
a paallilaw! Ti Sao ti Dios silalawag a cunana, "Camaudiananna,
kinuna ni Jesus: 'Agsaganacayo ngarud ta diyo ammo ti aldaw wenno ti oras"
(Mateo 25:13). Daytoy a trabaho dina pulos intuding ti apag-isu a fetsa ti panagsubli
ni Cristo! Ta, siasinocami aya a mangidicta ken ni Cristo no caano ti idadatengna
ditoy rabaw ti daga? Nupay ditay maammoan iti daytoy a tiempo ti apag-isu
nga aldaw ti isusubli ti Mesias, mabalintay nga ammoen ti mapattapatta a tiempo
iti pacasaritaan ti lubong - "TI TIEMPO TI PANUNGPALAN." Siputantayo
dagiti damdamag ti lubong a mangtungpal iti nasinnunuo ken naricut a padpadto
iti Sao ti Dios iti panungpalan a tiempo. No makitatayon a matungtungpalen
dagitoy a padpadto (talaga a matungpalda!), mabigbigtayo met nga isuda dagiti
pagilasinan ti isasangpet ni Cristo. Cas ti nga panangisagana ni Juan Bautista
iti dalan ti umuna a yaay ni Jesus, daytoy a Trabaho isagsagana ti dalan ti maicadua
isasangpetna! (Malakias 4:5-6). ANIA TI MABALINYO NGA
ARAMIDEN? Babaen ti lawag daytoy macadidigra a tiempo iti pacasaritaan
ti sangcataoan, adu dagiti agbasbasa cadagiti pablaacantayo ti nagsalusaludsod:
"Ania ti mabalinco nga aramiden cas maysa a tao?" Siputanyo
dagiti damdamag ti sangalubongan. Adalenyo dagiti padpadto ti Bibliayo ken paliiwenyo
ti pannacatungpalda inaldaw-aldaw cadagiti pagiwarnac (Lucas 21:36). Rugyanyo
ti napudno a pannakilangenyo iti Namarsua cadacayo. Panecnecanyo a ti Biblia isu
ti mismo a napaltiingan a Saona. Sapulenyo no sadino ti pagtartrabahoan ti Dios.
Ket, camaudiananna, makiramancayo! Casano? Cas pangrugian, idiligyo
ti nabasayo ditoy a libreta iti mabasayo iti Biblia. Calpasanna ammirisenyo. Daytoy
aya ti salsalawasawen ti naatap-panagmatmatana nga agin-relihioso a sinan-profeta?
Wenno daytoy isu ti mensahe ti TRABAHO TI SIBIBIAG A DIOS? Mabalinyo a panecnecan
daytoy. Agsadag ditoy ti kinaagnanayonyo! Ti asideg a masacbayanyo sitatalged
nga agbatay iti daytoy. Daytoyen ti Canibusanan ti Tiempo! Wen.
Ngem saan a "Macaiculbo nga Aldaw" - ken awan met ti canibusanan ti
lubong. SAAN A PULOS mapasamac. Daytoy lubong (pisical a daga) ken ti rasa ti
tao nga agtalinaed kencuana agpadada a maaddaan iti naraniag, agan-andap a masacbayan!
Ngem gapu laeng iti naayat ken naasi a Mammarsua agur-uray dita suli a mangisalacan
iti tao iti bagbagina. Ken iti daytoyen a caputotan! 2
PEDRO 3:10 Adu dagiti agsidsiddaaw maipapan iti 2 Pedro 3:10. Saan
aya a kinuna ni Pedro a daytoy nagbukel a daga madadael? Napaypayso aya a sasaoen
ni Pedro maipapan ti natalipuposan a pannacadadael ti daga? Riparenyo no ania
ti ibaga cadatayo ti cababagasna: "Ngem babaen ti isu met laeng a sao
ti Dios, maaywanan ti agdama a langit ken daga a maipaay iti apuy. Ta mapuorandanto
inton dumteng dayta nga aldaw a pannacaucom ken pannacadadael dagiti awanan-dios"
(2 Pedro 3:7). Daytoy nga apuy isu ti pannacaucom dagiti awanan-dios a
tattao. Daytoy ti Dan-aw ti Apuy nga isu ti maicadua nga ipapatay (Paltiing 20:14),
ti di-maiddep nga apuy nga mangpuor cadagiti saan nga agbabawi (Mateo 3:12).
Intuloy ni Pedro a sinalaysay ti samay daytoy di-maiddep nga apuy: "
Iti
dayta nga Aldaw, agpucawto dagiti langlangit a buyogen ti napigsa a daranudor,
ket dagiti planeta matunawdanto iti apuy, ti daga ken ti amin nga adda kencuana
maiparangarangto" (2 Pedro 3:10). Ti di-maiddep nga apuy isu dayta
saan a maiddep. Agliliab latta agingga maibusna amin a mabalin a mapuoran. Calpasanna
maiddepen gapu ti caawanen ti aniaman a puoranna. Mapuoran ti isuamin malacsid
dagiti espiritu a saan a mapuoran ti pisical nga apuy. Inaramatna a pagarigan
daydi Layus ni Noe cas tipo ti masacbayan a pannacadalus ti daga babaen ti apuy.
"Babaen ti danum met laeng, wen, daydi Layus, nadadael daydi daan a
lubong." (2 Pedro 3:6). Cas iti panagtultuloy ti daga calpasan daydi
Layus, casta met ti panagtuloy ti caaddananto met laeng calpasan ti idadateng
ti sapasap a lubong iti Gehenna nga Apuy. Ti panangituloy iti cababagas
ti 2 Pedro 3 masaracantayo iti versiculo 13 nga: "
ur-urayentayo
dagiti incari ti Dios: ti baro a langit ken ti baro a daga a pagnaedanto ti kinalinteg."
Iti Paltiing ti baro a langit ken baro a daga naipalawagda a dagdagus calpasan
ti pannacaisarita ti Dan-aw nga Apuy. "Nakitac ti baro a langit ken
ti baro a daga, ta napucawen ti immune a langit ken ti immuna a daga [babaen
iti apuy]. Awan metten ti baybay. Ket nakitac ti Nasantoan a Siudad, ti
baro a Jerusalem a bumabbaba manipud langit nga aggapu iti Dios
makipagtaengto
cadacuada ket isudanto ti ilina [ditoy daga]" (Paltiing 21:1-3).
"Tumaud ken lumabas dagiti caputotan ngem agtalinaed ti lubong [ti
daga] nga awan pagbaliwanna" (Eclesiastes 1:4). Ti nalaca a panangilawlawag
iti 2 Pedro 3:10 isu nga iti rabaw ti daga ken isuamin nga adda, agraman dagiti
nasukir a managdacdakes [a tattao], madadaelda babaen iti apuy. Calpasanna tarimaanen
ti Dios ti rabaw ti daga a pagnaedanna ken dagiti cameng ti Pagarian ti Dios (Paltiing
21,22). Impatarus ni: P. A. Fabroa.
[Original article: Are We Living in the Time of the End? published by
the United Church of God, an International Association] |